درمان ترس از تاریکی در کودکان

ترس از تاریکی یکی از رایج‌ترین فوبیا‌ها در کودکان است و می‌تواند به میزان کم در دوره‌ای از رشد رخ دهد و گذرا باشد. گاهی هم می‌تواند بیش از حد شده و دردسر‌های زیادی را برای خانواده ایجاد کند. در واقع این نوع ترس می‌تواند زمینه ساز اختلالات اضطرابی و استرس در کودکان شود و باعث ابتلای کودک به دیگر فوبیا‌ها نیز گردد. بهتر است والدین راه حل‌های لازم برای درمان ترس از تاریکی کودکانشان را یاد بگیرند تا بتوانند به فرزندشان کمک کنند با سهولت بیشتری با این مسئله کنار بیاید. 

برخی کودکان در دوره‌ای از رشد از تنها ماندن در محیط تاریک به خصوص در هنگام خواب دچار ترس و اضطراب زیادی می‌شوند و معمولاً مقاومت زیادی برای ماندن در این موقعیت نشان می‌دهند. در صورتی که ترس بسیار شدید و افراطی باشد به آن فوبیای تاریکی گفته می‌شود. ترس از تاریکی در کودکان معمولاً در محدوده سنی ۲ تا ۶ سالگی به وجود می‌آید و پس از آن به تدریج کم شده و از بین می‌رود.

ترس از تاریکی در کودکان به دلایل مختلف رخ می‌دهد. نوع تفکر کودک، جو هیجانی خانواده و نحوه رفــتار با کودک و تعامل والدین با فرزند از عوامل تأثیرگذار در این مشکل هستند. شناسایی این عوامل به شما کمک می‌کنند تا با رفع آن‌ها در جهت بهبود ترس از تاریکی فرزندتان گام بردارید.

ذهن کودکان به خصوص در سنین پیش دبستانی در مرحله‌ای است که هنوز چارچوب منطقی و عینی در آن به طور کامل شکل نگرفته و از تخیل بالایی برخوردار است. کودکان در این سنین تصوراتی دارند که لزوماً واقع بینانه نیست، مثل خــیال پردازی کودک از وجود هیولا‌ها و غول‌ها. دیدن فیلم‌ها، کارتون‌ها و شنیدن داستان‌ها تأثیر زیادی بر ذهن کودکان دارد و در پیدایش این تصورات نقش مهمی ایفا می‌کنند. هنگام شب زمینه فکر کردن به این خیالات بیشتر فراهم می‌شود و به همین خاطر آن‌ها ممکن است در تاریکی و شب ترس زیادی را تجربه کنند. این ترس‌ها زمینه را برای بروز کابوس‌های شبانه کودکان نیز فراهم می‌کند.

کودکان ظرفیت بسیار کمتری برای تجربه فشار و استرس دارند. استرس در کودکان آن‌ها را در برابر انواع بیماری‌های جسمانی آسیب‌پذیر کرده و احتمال بروز اختلالات روحی به خصوص اختلال اضطراب فراگیر کودکان را افزایش می‌دهد. به همین خاطر وجود تنش در خانواده نظیر دعوای والدین یا بدرفتاری با کودک می‌تواند زمینه ساز شکل‌گیری انواع ترس‌های افراطی شود که ترس از تاریکی شایع‌ترین آن‌ها است.

کودکانی که در سنین پایین چسبندگی و وابستگی زیادی به والدین خود دارند، جدایی از آن‌ها می‌تواند برایشان مشکل بسیار بزرگی باشد. معمولا این کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی در کودکان می‌شوند. این کودکان، چون همیشه بیش از حد تحت مراقبت و حمایت مادر یا پدر بوده‌اند در تنهایی بیشتر احساس اضطراب و درماندگی می‌کنند. والدین با پیش گرفتن روش‌های تربیتی مناسب و ایجاد دلبستگی در کودکان به صورت مناسب و ایمن می‌توانند از میزان وابستگی کودکشان بکاهند.

در اینجا به برخی از راهکار‌هایی که والدین می‌توانند برای درمان فوبیای تاریکی در کودکان اتخاذ نمایند، اشاره می‌کنیم.

لازم است والدین در مورد ترس کودک با او صحبت کنند، از او بخواهند تعریف کند چه چیزی در ذهنش می‌گذرد و دقیقا از چه چیز‌هایی می‌ترسد. صحبت در مورد ترس و اضطراب تا حد زیادی کودک را آرام می‌کند. همچنین شناخت علت ترس برای کمک به حل مشکل و کاهش اضطراب کودکان ضروری است.

والدین بهتر است احساس ترس کودک را درک کنند و آن را بپذیرند. در مورد احساس کودک با او صحبت کنید و به او نشان دهید که این حس را درک می‌کنید. سرزنش کردن فرزندتان به خاطر داشتن ترس یا بی‌ارزش کردن حس او با گفتن جملاتی مثل "ترس نداره"، "بزرگ شدی نباید بترسی" نه تنها تأثیر مثبتی ندارد بلکه کودک را در مدیریت استرس و احساسش دچار مشکلات بیشتری می‌کند.

والد می‌تواند مدتی کنار کودک باشد، او را آرام کرده و به او اطمینان دهد که هر وقت نیاز باشد حضور دارد و از او حمایت می‌کند. همچنین مادر یا پدر می‌توانند چراغ را برای مدتی روشن کرده، جا‌های مختلف اتاق را به کودک نشان دهند و اطمینان بخشند که دلیلی برای ترسیدن نیست. برای فرزندتان توضیح دهید که نور تأثیری بر حضور اشیا نمی‌گذارد.

برای درمان ترس از تاریکی کودکان می‌توان از یک وسیله که برای آنان آرام بخش است و کودک به آن علاقه خاص دارد مثل پتوی خاص، عروسک خاص یا ... استفاده کرد که کودک موقع خواب با آن آرام‌تر شود و احساس ایمنی بیشتری کند. برای کاهش استرس کودکان نیز می‌توان با توجه به سن کودک از اسباب بازی‌های ضد استرس استفاده نمود.

 

منبع : تابناک جوان